Emocjonujące historie pisane przez życie, zapierające dech w piersiach widoki, charyzmatyczne postaci – nic dziwnego, że filmy o himalaistach przykuwają uwagę wielu osób. Poznaj nasze propozycje tytułów na jesienne wieczory.
W górach chwile triumfu przeplatają się z goryczą porażki, a ludzka wytrzymałość przekracza kolejne granice. Historie zmagań człowieka z naturą i samym sobą pobudzają wyobraźnię wielu reżyserów. Szczególne emocje wśród twórców i odbiorców wzbudzają filmy o zdobywcach Himalajów. Jeśli w jesienny wieczór chcesz się przenieść na ośnieżone szczyty najwyższych gór świata, sprawdź poniższą listę i wybierz tytuł na następny seans.
Wolisz poczytać książki? Sprawdź, jakie książki o górach polecamy
Przegląd filmów o himalaistach wypada zacząć od obrazu o człowieku, dla którego marzenie o zdobyciu Mount Everest stało się wręcz obsesją. Himalaista George Mallory, bo o nim oczywiście mowa, zaginął w 1924 r. wraz ze swoim partnerem wspinaczkowym Andrew Irvine’em podczas próby wejścia na najwyższy szczyt świata.
„Zaginiony” opowiada historię niezapomnianego himalaisty oraz Conrada Ankera, który w 1999 r. odnalazł ciało Mallory’ego.
O górze gór opowiada także obraz w reżyserii L. Pooleya „Everest – Poza krańcem świata”. Ten dokument, łącząc archiwalne materiały z fabularyzowaną rekonstrukcją zdarzeń, przedstawia pierwsze historyczne zdobycie Mount Everest przez Edmunda Hillary’ego i Tenzinga Norgaya. Dodatkowym smaczkiem tego filmu są ujęcia szczytu wykonane w technologii 3D.
O pierwszym zimowym wejściu na Mount Everest, dokonanym przez Polaków w 1980 r., opowiada natomiast krótki dokument „Gdyby to nie był Everest”.
Jakie ryzyko mogą podjąć himalaiści podczas próby zdobycia wymarzonego szczytu? Jak górskie wyprawy odbijają się na życiu osobistym? Co jest jeszcze odwagą, a co już szaleństwem? Dokumentalny film „Meru” stawia te pytania, opowiadając historię trzech amerykańskich wspinaczy podejmujących próbę zdobycia szczytu Meru. Atutem filmu jest nie tylko interesująco opowiedziana historia, lecz także piękne ujęcia natury.
Liczne filmy o himalaistach poruszają też oczywiście wątek polskiego himalaizmu i sukcesów jego przedstawicieli w latach 70. i 80. Dokument Art of freedom przedstawia największe osiągnięcia lodowych wojowników odnoszone mimo smutnych lat PRL-u. Jak znani himalaiści organizowali wyprawy pomimo beznadziejnej sytuacji gospodarczej? Co wyróżniało polskich himalaistów? Jak problemy w kraju motywowały ich do wspinaczki? Na te pytania starają się odpowiedzieć reżyserowie filmu Wojciech Słota i Marek Kłosowicz.
Akcję ratunkową Adama Bieleckiego i Denisa Urubko na Nanga Parbat śledzili w Polsce chyba wszyscy zainteresowani choć trochę górami. Dzięki filmowi „Ostatnia góra” można powrócić do tych dramatycznych wydarzeń.
Dokumentalny film z 2019 roku opowiada o zimowej wyprawie na K2 przerwanej przez wieści spod Nanga Parbat. Mozolne przygotowania do wejścia na niezdobyte dotąd zimą K2, ekstremalnie trudna akcja ratunkowa, konflikty w grupie himalaistów próbujących osiągnąć to, co jeszcze nikomu się nie udało – to wszystko znajdziesz w tym filmie.
Znani himalaiści to nie tylko mężczyźni. Dokument „Być kobietą w Himalajach” przedstawia historie dwóch odważnych i niezależnych kobiet: Polki Wandy Rutkiewicz oraz Nepalki Pasang Lhamu Sherpa. Obie walczyły o swoje marzenia, często na przekór innym, i obie oddały życie za ich spełnienie.
Film prezentuje też himalaistki z młodego pokolenia, które, zainspirowane historiami swoich poprzedniczek, ruszają na zdobycie himalajskich szczytów.
Chcesz dowiedzieć się więcej o polskim himalaizmie? Interesują cię znani himalaiści? Koniecznie sprawdź serię filmów dokumentalnych „Himalaiści” dostępną na platformie YouTube.
Filmy o zdobywcach Himalajów przedstawiają historie najważniejszych polskich wypraw, zaczynając jeszcze od czasów przedwojennych. Co ważne, w serii wykorzystano wiele autentycznych zdjęć z wypraw oraz wywiadów z ich uczestnikami.
O polskich himalaistach opowiada także film „Zakopiańczycy”. Przybliża on środowisko Klubu Wysokogórskiego w Zakopanem zrzeszającego wielu wspinaczy odnoszących światowe sukcesy. Film trwa tylko godzinę, więc jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o polskiej historii himalaizmu, nie zastanawiaj się, tylko go pooglądaj.
Himalaiści także potrzebują lidera wypraw, człowieka, który rozwiąże każdy logistyczny i organizacyjny problem. W polskim środowisku taką osobą był Andrzej Zawada. O tej niezwykłej postaci opowiada film Anny Pietraszek „Ostatnia rozmowa” nakręcony w szpitalu w trakcie ostatnich tygodni życia himalaisty.
“Dreamland” to bardzo osobisty film o wybitnym himalaiście Macieju Berbece nakręcony przez jego syna, Stanisława. Dokument, wykorzystując archiwalne nagrania, relacje współuczestników wypraw i wspomnienia bliskich, tworzy interesujący obraz polskiego lodowego wojownika.
Filmy o himalaistach często stawiają pytania o granice pasji i o to, ile można dla niej poświęcić. Ten temat porusza także film dokumentalny „K2. Dotknąć nieba”. Latem 1986 roku w trakcie wyprawy na K2 zginęli Tadeusz Piotrowski, Dobrosława Miodowicz-Wolf i Julie Tullis. Niemal 30 lat później reżyserka Eliza Kubarska zabiera na wyprawę do podnóża K2 dzieci tych tragicznie zmarłych wspinaczy. Film jest szczególnie interesujący ze względu na fakt, że jego reżyserka sama jest alpinistką. Pytania o granice pasji dotyczą jej więc osobiście.
Natomiast tym, którzy chcą się dowiedzieć więcej o postaci Dobrosławy „Mrówki” Miodowicz, polecam krótki dokument „Za cenę życia” opowiadający o tej niezwykłej himalaistce.
Filmy o himalaistach pokazują niekiedy z całą mocą, że sama emocjonująca historia nie wystarczy, aby powstał świetny film. „Nanga Parbat” opowiada o tragicznej wyprawie braci Messnerów w 1970 r. na tytułowy szczyt. Niestety, zdaje się, że w tym przypadku rozmach tematu przerósł twórców i zamiast porywającego dramatu o walce o przetrwanie stworzono film, który momentami jest wręcz nudny. Jeśli szukasz interesującej i dobrze opowiedzianej historii, wybierz więc raczej inny film o himalaistach.
Jesteś miłośnikiem narciarstwa i adrenaliny? Koniecznie pooglądaj film „Człowiek, który zjechał z Everestu” opowiadający o Yiuchiro Miura – narciarzu, który postanowił zjechać z najwyższej góry świata. Sceny pokazujące finalny zjazd zdecydowanie nie nadają się dla ludzi o słabych nerwach.
Na koniec coś dla rozluźnienia nastroju. „Wspinaczka” to właściwie nie film o himalaistach, lecz komedia opowiadająca o młodym mężczyźnie, który chce udowodnić ukochanej kobiecie, że jest gotowy zrobić dla niej wszystko. W tym celu postanawia… zdobyć Mount Everest.
Ten francuski film będzie świetnym wyborem dla tych, którzy chcą się po prostu pośmiać w gronie przyjaciół.
Inne godne polecenia filmy o himalaistach to „Jurek” (opowiadający o najsłynniejszym polskim himalaiście – Jerzym Kukuczce) czy „Temperatura wrzenia” (o kobiecej wyprawie z 1975 r. na Gasherbrum III, której przewodziła Wanda Rutkiewicz). Recenzje tych dokumentów znajdziesz w artykule o filmach górskich.
„Himalaiści filmy” to fraza często szukana przez internautów. Widać więc, że wiele osób pragnie poznać lepiej niezwykłe historie ludzi, których pasja powiodła w najwyższe góry. A jakie filmy o himalaistach należą do twoich ulubionych?
Katarzyna Butkiewicz
