Znowu sypie. Zaraz świat na nowo zmieni się w jedną wielką, śnieżną zaspę. Pokryje się warstwą białego puchu. Będziemy narzekać, że jak zwykle przyszedł nie w porę, a kiedy wyglądaliśmy go w Wigilię, to nie raczył się zjawić. Albo że rozdeptany przez tabun przechodniów przypomina raczej rozwodnione błoto niż koronkowe płatki. Śnieg wcale nie tak trudno znielubić. Ale nasze z nim zimowe potyczki – nieważne, jak długo musieliśmy machać łopatą czy w jak długim staliśmy korku – i tak będą niczym w porównaniu z tym, co za sprawą nagłego ataku zimy przejść musiały bohaterki najnowszej książki Anny Fryczkowskiej.

„Sześć kobiet w śniegu (nie licząc suki)”. Choć jeszcze przed chwilą było ich siedem. Mamy Sylwestra. Kilka koleżanek (spośród których, ustalmy, nie wszystkie pałają do siebie ogromną sympatią) świętuje nadejście nowego roku na babskiej imprezie w domu jednej z nich. Znajdująca się na odludziu willa zostaje zupełnie odcięta od świata za sprawą potężnej śnieżycy. Gdy bohaterki odkrywają, że jedna z zaproszonych leży martwa z poderżniętym gardłem w sypialni na piętrze, a wezwana policja grzęźnie gdzieś w zaspach śniegu, zakrapiane winem, towarzyskie spotkanie uruchamia lawinę wzajemnych podejrzeń, oskarżeń i wyciąganych na światło dzienne, skrywanych skrzętnie do tej pory, sekretów.

Zagłębianie się w fabułę „Sześciu kobiet w śniegu” przypomina schodzenie po schodach do ciemnej piwnicy, kiedy jedyny włącznik światła znajduje się dopiero na dole. Na początku dominują jasne tony. Lekki styl poprzetykany budzącymi uśmiech na twarzy grami słów i oczkami puszczanymi do czytelnika. Usytuowanie akcji w jednym z najbardziej zabawowych wieczorów roku. Bohaterki, które na różne sposoby, bardzo szybko i właściwie bezwysiłkowo zyskują naszą sympatię i spośród których trudno wytypować choć jedną kandydatkę na morderczynię. Z każdą przewróconą stroną schodzimy jednak o kolejny stopień w dół, w gęstniejącą atmosferę, w ciemność (choć nawet w tej ciemniejszej części książki autorce udaje się zachować charakterystyczną lekkość przekazu). Na – i tak realistycznie odidealizowanych – relacjach pojawiają się kolejne rysy. Ujawniane tajemnice mnożą się na potęgę i nim się zorientujemy, okazuje się, że każdy z grona potencjalnych podejrzanych miał motyw, by sięgnąć po ostateczne środki albo idealną sposobność, aby zbrodni dokonać. Po dotarciu do samego sedna, do naszej ciemnej piwnicy, zaraz znajdujemy włącznik i wokół znów zapanowuje jasność. Tylko rozżarzona żarówka mruga jakoś niepewnie.

Anna Fryczkowska serwuje czytelnikowi typ kryminału, który od czasu pierwszego spotkania z klasykami Agathy Christie fascynuje mnie najbardziej. Odizolowana od świata, klaustrofobiczna przestrzeń i zamknięty krąg podejrzanych, wśród których z pewnością kryje się morderca. Schemat ten, bazując na lęku, frustracji i wewnętrznych napięciach między bohaterami, pozwala wydobyć ich najciemniejszą stronę, ukazać działanie skrajnych, ludzkich mechanizmów obronnych uruchamianych w obliczu prawdziwego zagrożenia. W „Sześciu kobietach w śniegu” są elementy tego wszystkiego. I bardzo dobrze, choć autorka elementami się zadowala i nie zmierza ku ekstremum. Atmosferę grozy i wzajemnych podejrzeń równoważą autentyczne więzi łącząca wybrane bohaterki, pielęgnowane resztki uratowanego zaufania oraz kobieca solidarność. Bo kryminał Fryczkowskiej to równocześnie naszkicowana z wielkim wyczuciem historia o kobietach. Kobietach bardzo różnych. Stawiających sobie różne cele, mających różne problemy, wobec których czują się bezsilne, różne plany przed sobą, a za sobą różne błędy i porażki. Uwikłanych w różne, na wskroś prawdziwe, rodzinne niespełnienia. Kobietach, które w końcu potrafią przekroczyć wszystkie te różnice i opowiedzieć się po jednej stronie, kiedy przychodzi taka potrzeba. Jest to książka o sile kobiecej przyjaźni i międzyludzkich relacjach, w której kryminalna intryga pozwala po prostu sięgnąć głębiej, do niekontrolowanych instynktów i elementarnych więzi, na co dzień nieoglądających światła dziennego.

„Sześć kobiet w śniegu” punktuje jeszcze jednym zabiegiem. W świecie, w którym chyba za bardzo bierzemy wszystko na poważnie i coraz rzadziej potrafimy śmiać się z siebie, satysfakcjonująca dawka niebanalnej autoironii zawsze będzie w cenie. Wybierając sobie na bohaterki dwie zwaśnione autorki powieści kryminalnych, Anna Fryczkowska z lekkim przymrużeniem oka pokazuje zarówno sam proces pisania kryminałów, jak i celebrycką odsłonę rynku książkowego. Kryminał zaczyna dyskretnie naigrywać się pod nosem z samego siebie. Pozwala nam nabrać dystansu do konwencji, w której właśnie się zanurzamy. Gdyby w zdecydowanej części była to książka pisana bardzo na poważnie albo po prostu książka zła, zastosowany zabieg dałby pewnie efekt niepożądanej groteski, którą kwituje się przywróceniem oczu albo kręceniem głową z politowaniem. Ale że „Sześć kobiet w śniegu (nie licząc suki)” do żadnej z powyższych kategorii się nie zalicza, przemycona autoreferencja działa zdecydowanie na plus, w nienachalny sposób stapiając się z fabułą i stanowiąc atrakcyjne wykończenie całej historii.

Karolina Drabik